Perron-Frobenius Theorem, part 1
2019-12-11
Jun Sok Huhh | ๐ lostineconomics.com
tl;dr
- ์ ์น ํ๋ ฌ(regular matrix)์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ์ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ์ ๊ดํด์ ๊ฐ๋ ฅํ ์กฐ๊ฑด์ ๊ฑธ์ด์ค๋ค.
- ์ ์น ํ๋ ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์์ ์ ์ผํ ์ค์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ์ ์์ํ๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์์ด๋ค.
- ์ด ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ธ๋ชจ ์๊ฒ ํ์ฉํ ์ ์๋ ์ฌ๋ก๋ ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ค. ์ด๋ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ 1์ด ๋๋ฉฐ, ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ์ ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ฅผ ํ์ฉํด ๋ง๋ฅด์ฝํ ๊ณผ์ ์ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ฅผ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ก ์์ฝ๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
Definitions
positive, nonnegative
- ์(positive): ํ๋ ฌ์ ๋ชจ๋ ์์๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์ง๋ ๋
- ๋น์(nonnegative): ํ๋ ฌ์ ๋ชจ๋ ์์๊ฐ ๋น์์ผ ๋
๋ฒกํฐ x, y๊ฐ ์์ ๋ x>y๋ (xโy)๊ฐ ์์ด๋ผ๋ ๋ป์ด๋ค. ์์ผ๋ก ๋ฒกํฐ์ ํ๋ ฌ์ ๋ํด์ > ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ โฅ๋ ๋ชจ๋ ์์-๋จ์(element-wise)๋ฅผ ๋ปํ๋ค.
Basic facts
- If Aโฅ0 and zโฅ0, then Azโฅ0
- If A>0 and zโฅ0, then Az>0.
- ์ญ๋ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ์ฆ, whenever zโฅ0 with z๎ โ=0 and Az>0, then A>0
- If xโฅ0 and x๎ โ=0, ฯ=(1Tx1โ)x์ ๊ฐ์ ํ์คํ๋ ํํ๋ฅผ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ก ํ์ฉํ ์ ์๋ค.
- ฯ ๋ฒกํฐ์ ์ํ๋ ์์ i๋ ฯiโ=โjโxjโxiโโ.
Regular nonnegative matrices
AโRnรn ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Aโฅ0๋ฅผ ๊ฐ์ ํ์.
A๋ ๋ค์์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง์กฑํ ๋ ์ ์น ํ๋ ฌ(regular matrix)์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. 1๋ณด๋ค ํฐ ์ ์ k์ ๋ํด์ Ak>0๋ฅผ ๋ง์กฑํ๋ค.
For graph matrices
๋
ธ๋๋ค ๊ฐ์ ๊ทธ๋ํ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ฝ๊ฒ ๋ํ๋ผ ์ ์๋ ๊ฒ์ด ํ๋ ฌ์ด๋ค. ์ฆ, i,jโ{1,2,โฆ,n} ์ผ ๋, Aijโ>0์ด๋ฉด iโj์ ์ฃ์ง๋ฅผ ๊ทธ๋ฆด ์ ์์์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๋ (Ak)ijโ>0์ ๋์น๋ jโi ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋ ๊ธธ์ด k์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์กด์ฌํจ์ ์๋ฏธํ๋ค.
์ด๋ A๊ฐ ์ ์น ํ๋ ฌ์ด ์๋ฏธ๋ ๋ฌด์์ผ๊น? ์ด๋ ๋ชจ๋ ๋
ธ๋์์ ๋ค๋ฅธ ์ด๋ค ๋
ธ๋๋ก ์ด๋ํ๋ ์์์ k ๊ธธ์ด์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ํญ์ ์กด์ฌํ๋ค๋ ๋ป์ด๋ค.
Examples
Not regular
[10โ11โ]
[01โ10โ]
Regular
โฃโกโ101โ100โ010โโฆโคโ
์ฐจ์ด๋ฅผ ์๊ฒ ๋๊ฐ? A๊ฐ ๋ ๊ทค๋ฌ ํ๋ ฌ์ด๋ผ๋ฉด Aโฅ0์ด๋๋ผ๋ Ak>0๊ฐ ๋๋ค.
Perron-Frobenius theorem
์ฆ๋ช
์ ์ผ๋จ ์๋ตํ์. ๊ทธ๋ฆฌ ์ด๋ ต์ง ์์ง๋ง ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค ์ ๋ฆฌ ๋ด์ฉ์ด ์ค์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด์ ์ง์คํ๊ฒ ๋ค.
For regular matrices
Aโฅ0์ด๊ณ A๊ฐ ๋ ๊ทค๋ฌ ํ๋ ฌ์ด๋ฉด ์๋๋ฅผ ๋ชจ๋ ๋ง์กฑํ๋ค.
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮปpfโ๋ ์ค์์ด๋ฉฐ ์์ด๋ค.
- ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ์ ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ๋ชจ๋ ์์ด๋ค.
- ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮป์ ๋ํด์, โฃฮปโฃ<ฮปpfโ
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮปpfโ์ ๊ทผ์ 1๊ฐ๋ค.
- ฮปpfโ์ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ, ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์ ์ผํ๋ค(unique).
๋ฌผ๋ก ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์์ด๊ฒ์คํ์ด์ค์ ์ํ๋ฏ๋ก ๋ฒกํฐ ์ ์ฒด์ ๋ํ ์ค์ผ์ผ๋ง์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ฮปpfโ๋ ํ๋ ฌ A์ ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ๊ทผ(ํน์ PF ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ)๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค.
For nonnegative matrices
Aโฅ0.
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮปpfโ๋ ์ค์์ด๋ฉฐ ๋น์์ด๋ค.
- ฮปpfโ์ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ, ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ๋ชจ๋ ๋น์์ด๋ค.
- ๋ค๋ฅธ ์ด์ธ์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด, ํด๋น ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮป์ ๋ํด์, โฃฮปโฃโคฮปpfโ
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ, ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์ ์ผํ์ง ์๋ค.
Markov chain
ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค ์ ๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์๋ฆ๋ต๊ฒ ํ์ฉ๋๋ ์ฌ๋ก๋ ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ ๋ชจ๋ธ์ด๋ค. ํ๋ฅ ๊ณผ์ (stochastic process) X0โ,X1โ,โฆ,Xnโ์ด ์๋์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ๋ค๊ณ ํ์.
Prob(Xt+1โ=jโฃXtโ=i)=pijโ
์ฆ, ์ด๋ iโj์ ํ๋ฅ , ์ฆ i ์ํ์์ j ์ํ๋ก ์ฎ๊ฒจ๊ฐ ํ๋ฅ ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ํน์ง์ (t+1) ๊ธฐ์ ์ํ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ์ค์ง t ๊ธฐ์ ์ํ๋ค. ์ฆ, tโk for k=2,โฆ,t ๋ (t+1)์ ์ํ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐ ์ํฅ์ ์ฃผ์ง ์๋๋ค. P๋ ์ดํ ํ๋ ฌ(transition matrix) ํน์ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ(stochastic matrix)๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค.
P=โฃโขโขโขโกโp11โp21โโฎpn1โโp12โp22โโฎpn2โโโฆโฆโฑโฆโp1nโp2nโโฎpnnโโโฆโฅโฅโฅโคโ
P์ ๊ฐ ํ์ ํฉ์ 1์ด ๋๋ค๋ ์ ์ ์๊ฒจ๋์. t ๊ธฐ์ i ์ํ์ ์์๋ค๋ฉด, (t+1) ๊ธฐ์๋ 1,2,โฆ,n ์ค ์ด๋ ํ๋๋ก๋ ์ํ๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํด์ผ ํ๋ค.
ํ ๋ฒกํฐ ptโโRn๋ฅผ Xtโ์ ๋ถํฌ๋ผ๊ณ ํ์. ์ด๋ (ptTโ)iโ=Prob(Xtโ=i)๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์ฆ, t ๊ธฐ์ i ์ํ๊ฐ ์คํ๋ ํน์ ์กด์ฌํ ํ๋ฅ ์ด๋ค. (t+1) ๊ธฐ์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฒกํฐ๋ก ํํํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. pt+1โ=ptโP.
ํ๋ฅ ํ๋ ฌ๋ฅผ ํ์ฉํด์ ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํ๊น? ์ผ๋จ ์ ๋นํ ํํ์ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ P๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ์. ์ฆ P๋ ๋น์์ด๊ณ Pk>0์ด ์ฑ๋ฆฝํ๋ค(P๋ ๋ ๊ทค๋ฌ ํ๋ ฌ). ์ด์ P์ ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ์ฆ,
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮปpfโ๋ ์ค์์ด๊ณ ์์์ด๋ฉฐ ์ ์ผํ๋ค.
- ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ, ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ๋ชจ๋ ์์์ด๊ณ ์ ์ผํ๋ค(unique).
- ฮปpfโ๋ฅผ ์ ์ธํ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮป์ ๋ํด์, ฮปiโ<ฮปpfโ for i๎ โ=pf.
P๋ผ๋ ํ๋ฅ ๊ณผ์ ์ ๋ํด์ ์๋์ ๋ ์ฌ์ค์ ์ฆ๋ช
ํ๋๋ก ํ์.
- ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1์ด ์กด์ฌํ๋ค.
- 1์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ ์ผํ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ, ์ฆ ฮปpfโ=1.
์ด๊ฒ์ด ์ฆ๋ช
๋๋ฉด ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐพ๋๋ฐ, ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค.
Eigenvalue 1 exists!
1์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ ์์๊น?
P1nโ=(1)1nโ
ํ๋ฅ ํ๋ ฌ P์ ๋ํด์ ๋ชจ๋ ์์๊ฐ 1์ธ n ์ฐจ์์ ์ด ๋ฒกํฐ 1nโ์ ๊ดํด์ ์์ ์์ด ๋น์ฐํ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ์ฆ, ํ๋ฅ ํ๋ ฌ P์ ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ 1nโ์ด๊ณ ๊ทธ๋์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ 1์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1์ ํด๋นํ๋ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ฯ ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ์. ์ด๋ฅผ ์ ์ผ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
ฯP=ฯ(1)
์์ ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1์ ํด๋นํ๋ ์ ์ผํ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ฯ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ด ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ๋น์ฐํ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ์ ํน์ฑ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์ฆ, ์ด๋ค ์ํ ฯ์์ ํ๋ฒ์ ํ๋ฅ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์น๋๋ผ๋ ์ฌ์ ํ ๊ทธ ์ํ์ ๋จธ๋ฌผ๋ฌ ์๊ฒ ๋๋ค.
1 is the largest eigenvalue!
ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ผ๋ฉด, ์ด์ ์์ํ๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ฯ๋ ์์ด๋ฉฐ ์ ์ผํ๋ค. ฯ๋ ์ค์ผ์ผ๋ง์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค์ผ์ผ๋ง์ ๊ฑฐ์น๋ฉด P์ ์ํด ํํ๋๋ ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ ํ๋ฅ ๊ณผ์ ์ ๋ฌดํ ๋ฐ๋ณต, ์ฆ Pโ๊ฐ ์๋ ดํ๋ ์ ์ผํ ๋ถํฌ๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ์ฆ๋ช
ํ ๊น? ์๊ฐ๋ณด๋ค ์ฝ๋ค.
Proof
๋ง์ผ 1 ์ด์ธ์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฮปโฒ>1๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ์. ์ด์ ์ด๋ค ์ด ๋ฒกํฐ x์ ์ํ๋ ์ต๋๊ฐ์ xmaxโ๋ผ๊ณ ํ์. ์ด๋ Px์ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ฐ๋๋ ์ด ๋ฒกํฐ์ ๊ฐ ์์๋ xiโ for i=1,2,โฆ,n์ ์ปจ๋ฒก์ค ๊ฒฐํฉ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ Px=xc์ ์ํ ์ด๋ค ์์ xicโ๋ xmaxโ ๋ณด๋ค ํด ์ ์๋ค. ์ฆ,
xicโโคxmaxโ
๊ทธ๋ฐ๋ฐ Px=ฮปโฒx๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๊ณ ฮปโฒ>1์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, xmaxโฮปโฒ>xmaxโ๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํด์ผ ํ๋ค. ์ฆ ๋ชจ์์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ฮปโค1์ด๊ณ , ฮปpfโ=1์ด๋ค.
ํ๋ฅ ํ๋ ฌ P, ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1์ ์์ํ๋ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ฯโ๋ผ๊ณ ํ์. ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค์ ์ ๋ฆฌ ํ์ฉํ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค.
- ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒจ๋ฅ ฯโ๋ ์ ์ผํ๊ณ , ๋ชจ๋ ์์๋ ์ค์์ด๋ฉฐ ์์ด๋ค.
- ์ด๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ์ค์ผ์ผ๋งํ๋ฉด ๋ถํฌ๊ฐ ๋๋ค.
- ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ์ด๊ธฐ ์ํ์ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ํ๋ฅ ๊ณผ์ ์ ์ด ๋ถํฌ๋ก ์๋ ดํ๋ค.
๋ณดํต ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ์ค๋ช
ํ ๋ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ์ ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ฅผ ๊ตฌ๋ณํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ ์ฌ๋ฌ๋ชจ๋ก ์ํด๋ค. P์ ์ ์๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ์์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ผ๋ฉด 1์ ๋์ํ๋ ์ข ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๊ฐ ๊ทนํ์๋ ด ๋ถํฌ๊ฐ ๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ PT๋ก ์ ์ํ๋ค๋ฉด ์ฐ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๊ฐ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ค.
Definition of limiting distribution
ํ๋ฅ ๋ถํฌ ฯ=[ฯ0โ,ฯ1โ,ฯ2โ,โฆ]๋ ์๋ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง์กฑํ ๋ ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ Pnโ์ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค. ๋ง์ผ
ฯjโ=nโโlimโP(Xnโ=jโฃX0โ=i), โi,jโS
์ด๊ณ
jโSโโฯjโ=1.
๋ช ๊ฐ์ง ์ ๋ง ํ์ธํด๋ณด์.
- ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ ์ด๊ธฐ ์ํ์ ์์กดํ์ง ์๋๋ค.
- ๋ง์ผ ๊ทนํ ๋ถํฌ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด, ์๋ ๊ฐ์ ์์ด ์ฑ๋ฆฝํ๋ค.
nโโlimโPn=โฃโขโกโฯโฎฯโโฆโฅโคโ
Limiting Behavior of Markov Chain
๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ ์ด๋ป๊ฒ ฯโ๋ก ์๋ ดํ๊ฒ ๋ ๊น? ํ๋ฅ ํ๋ ฌ P์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ 1=ฮป1โ>ฮป2โโฅโฆโฅฮปnโ>0, ๊ฐ๊ฐ์ ๋์ํ๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ฅผ v1โ,v2โ,โฆ,vnโ์ด๋ผ๊ณ ํ์. ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ ํ๋
๋ฆฝ์ด๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ์ด๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ํ๋ ฌ Q๋ ๊ฐ์ญ์ด๋ค. ฯtTโ=Qytโ ๋ก ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฆ Q์ ์ ํ๊ฒฐํฉ์ ํตํด n ์ฐจ์์ ์์์ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ํํํ ์ ์๋ค. ฯ๊ฐ ์ด ๋ฒกํฐ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฅผ ํ ๋ฒกํฐ๋ก ๋ฐ๊ฟจ๋ค๋ ์ ์ ์ ์ํ์. ํํธ,
ฯt+1TโQyt+1โQโ1Qyt+1โyt+1โโ=PTฯtTโ=PTQtโytโ=Qโ1PTQtโytโ=Dytโโ
๋ ๊ฐ์ง๋ฅผ ์๊ธฐํ์.
- ํ๋ ฌ A์ ์ ์น ํ๋ ฌ AT๋ ๋์ผํ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ฅผ ์ง๋๊ฒ ๋๋ค.
- D๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋๊ฐํ๋ ฌ์ด๋ค. ํธ์์ ํฌ๊ธฐ ์์๋๋ก ๋์ด๋์ด ์๋ค๊ณ ํ์.
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๋ฐ๋ผ์ ฮป1โ=1์ด๋ค.
ytโ=โฃโขโกโฮป1โโฎ0โโฆโฑโฆโ0โฎฮปnโโโฆโฅโคโytโ1โ.
์ด ์ฐจ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ํด๋ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
ytโ=โฃโขโกโฮป1โโฎ0โโฆโฑโฆโ0โฎฮปnโโโฆโฅโคโty0โ=โฃโขโกโฮป1tโโฎ0โโฆโฑโฆโ0โฎฮปntโโโฆโฅโคโy0โ
y0โ=[c1โ,โฆ,cnโ]T๋ผ๊ณ ๋๋ฉด, ytโ=[c1โฮป1tโ,โฆ,c1โฮปntโ]T๊ฐ ๋๋ค.
ฯtTโโกQytโ=c1โฮป1tโv1โ+โฏ+c1โฮปntโvnโ.
์ด์ tโโ๋ฅผ ์ ์ฉํด๋ณด์. ฮปiโ<ฮป1โ=1 for i=2,3,โฆ,n์ด๋ฏ๋ก, ฯโTโ=c1โv1โ๊ฐ ๋๋ค. v1โ์ด ํ์คํ๋ ํ๋ฅ ๋ถํฌ ๋ฒกํฐ์ด๋ฏ๋ก c1โ=1์ด์ด์ผ ํ๋ค.
Appendix: Irreducibility and Aperiodicity
๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ์ด ์๋ ดํ๋ ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋ณดํต ๋ ๊ฐ์ง ์กฐ๊ฑด, ๊ธฐ์ฝ์ฑ(irreducibility) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋น์ฃผ๊ธฐ์ฑ(aperiodicity)์ด ์ ์๋๋ค. ๋จผ์ ๊ฐ๋จํ ๋์ ๋ด์ฉ์ ์ดํด๋ณด์.
Irreducible matrix
๊ธฐ์ฝ์ฑ์ ์ ์๋ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
P๊ฐ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ด๋ผ๊ณ ํ ๋, ์ํ x, y์ ๋ํด์ ์์ ์ค์ j, k๊ฐ ์กด์ฌํ๋ฉด, ๋ ์ํ๋ ์๋ก ๊ต๋ฅํ ์ ์๋ค๊ณ ์นญํ๋ค.
Pj(x,y)>0 and Pk(y,x)>0
์ด ์ ์์ ์๋ฏธ๋ ๋ฌด์์ผ๊น? ์ผ์ ํ ์ํ๋ฅผ ๊ฑฐ์น๋ฉด xโy ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ yโx๋ก ์ฎ๊ธฐ๋ ๊ฒ์ด ํ๋ฅ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ ๋ป์ด๋ค. ๊ธฐ์ฝ์ฑ์ด๋ ๋ชจ๋ ์ํ๊ฐ ๊ต๋ฅํ ์ ์๋ ์ํ๋ฅผ ๋ปํ๋ค. ๋ค์ ๋งํ๋ฉด ์ด๋ค ์ํ์ ๋ค์ด๊ฐ์ ์ฌ๊ธฐ์ ๋น ์ ธ๋์ฌ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ ๋ ๊ธฐ์ฝ์ฑ์ด ์ฑ๋ฆฝํ๋ค.
Irreducible
โฃโกโ0.90.40.1โ0.10.40.1โ0.00.20.8โโฆโคโ
Reducible
โฃโกโ1.00.10.0โ0.00.80.2โ0.00.10.8โโฆโคโ
Aperiodic matrix
๋์ถฉ ๋งํ๋ฉด ๋ง๋ฅด์ฝํ ์ฒด์ธ ์์ ์ด๋์ด ์์ธก ๊ฐ๋ฅํ ํํ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์์ผ๋ฉด ์๋๋ค. ๋จผ์ ์๋ฅผ ๋ณด๋๋ก ํ์.
โฃโกโ001โ100โ010โโฆโคโ
๊ฐ ์ํ๊ฐ ์ผ์ ํ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋ค. ์ฆ,
- 1๋ฒ, 2๋ฒ, 3๋ฒ ์ํ๋ {k,k+3,k+6,โฆ} ๋ฒ์งธ์ ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋ค.
์ฃผ๊ธฐ์ฑ(periodicity)์ ์ํ์ ์ธ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
k=gcd{n>0 โฃ Pr(Xnโ=iโฃX0โ=i)>0}
gcd๋ greatest common divisor, ์ฆ ์ต๋๊ณต์ฝ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ง์ผ ํด๋น ์ํ๋ก {6,8,12,โฆ} ๋ฒ์ ๋์๊ฐ ํ๋ฅ ์ด ์์ด๋ผ๋ฉด, gcd๋ 2๊ฐ ๋๋ค.
์ด๋ k>1์ด๋ฉด ์ฃผ๊ธฐ ํ๋ ฌ์ด๊ณ k=1์ด๋ฉด ๋น์ฃผ๊ธฐ ํ๋ ฌ์ด๋ค. k=1์ ์๋ฏธ๋ ๋ฌด์์ผ๊น? t ๊ธฐ์ ์ํ s์ ์์ ๋, t+1 ๊ธฐ์ ์ญ์ s์ ์์ ํ๋ฅ ์ด ์์ด๋ผ๋ ๋ป์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ชจ๋ ์ํ์ ์ฃผ๊ธฐ์ฑ์ด ์์ ๋, ์ด๋ฌํ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ ๋น์ฃผ๊ธฐ ํ๋ ฌ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
Regular matrix vs irreducible and aperiodic matrix
ํ๋ก -ํ๋ก๋ฒ ๋์ฐ์ค ์ ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ ์น ํ๋ ฌ์ผ ๋ ๊ทนํ ๋ถํฌ๊ฐ ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋ค. ์ ์น ํ๋ ฌ๊ณผ ๊ธฐ์ฝ ํ๋ ฌ, ๋น์ฃผ๊ธฐ ํ๋ ฌ ์ฌ์ด์ ์ํ์ ๊ด๊ณ๋ ์ด๋จ๊น? ๊ฒฐ๋ก ๋ถํฐ ๋งํ๋ฉด, ๋์ ๋์น๋ค. ์ฆ๋ช
์ ๊ฐ๋จํ๋ค.
- A: ์ ์น ํ๋ ฌ
- B: ๊ธฐ์ฝ ํ๋ ฌ์ด๋ฉด์ ๋น์ฃผ๊ธฐ ํ๋ ฌ
A โ B
Irreducible
์ ์น ํ๋ ฌ์ด๋ฉด Pk>0์ด๋ค. Pk+1์ i ํ j ์ด์ ์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
pijk+1โ=t=1โnโpitโptjkโ>0
์์ ์์ด ์ฑ๋ฆฝํ๋ ์ด์ ๋ ์ ์น ํ๋ ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ด๋ ํ๋์ t์ ๊ดํด์ pitโ>0์ด ์ฑ๋ฆฝํด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ ์ด๊ฒ์ด ์ฑ๋ฆฝํ์ง ์์ผ๋ฉด ์ ์น ํ๋ ฌ์ด ๋ ์ ์๋ค. ์ฆ, Pk+1>0์ด๊ณ , Pk+2,Pk+3,โฆ๋ชจ๋ ์์ด๋ค.
Aperiodic
{k,k+1,k+2,โฆ}์ gcd๋ 1์ด๋ค.
B โ A
๊ธฐ์ฝ ํ๋ ฌ์ด๋ฉด ์ธ์ ๋ ์ ์น ํ๋ ฌ์ด๋ค.
Irreducible and aperiodic
๋ง์ผ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ด ๊ธฐ์ฝ์ด๋ฉด ์ด๋ ๋น์ฃผ๊ธฐ์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํ์ธํ ๊น? ํ๋ ฌ์ด ๊ธฐ์ฝ ํ๋ ฌ์ด๋ผ๋ฉด, ํด๋น ํ๋ ฌ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ํ๋์ ์ํ๋ง ๋น์ฃผ๊ธฐ์ฑ์ ์ง๋๋ฉด ์ ์ฒด ํ๋ ฌ์ด ๋น์ฃผ๊ธฐ์ฑ์ ์ง๋๋ค. ์ฆ๋ช
์ ์กฐ๊ธ๋ง ์๊ฐํด๋ณด์๋ผ.
Why Aperiodicity?
๊ทนํ ๋ถํฌ ์กด์ฌ์ ๋น์ฃผ๊ธฐ์ฑ์ ์ ํ์ํ ๊น? ๋ง์ผ ์ด ์กฐ๊ฑด์ด ์ฑ๋ฆฝํ์ง ์์ผ๋ฉด ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ก ๊ณ์ฐ๋ ๊ฒ์ด ์ฌ์ค์ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ผ๊ณ ํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ์ฆ,
nโโlimโPn๎ โ=โฃโขโกโฯโฎฯโโฆโฅโคโ.
์๋ฅผ ๋ค์ด๋ณด์. ์ํ 2๊ฐ์ด๊ณ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ด ์๋์ ๊ฐ๋ค๊ณ ํ์.
P=[01โ10โ]
๊ทนํ ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ฉด [21โ,21โ]์ด ๋์จ๋ค. ์ํ 1์์ ์ถ๋ฐํ๋ค๋ฉด, ์ํ 1์ด {2,4,6} ๋ฒ์ ๋ํ๋๊ฒ ๋๊ณ , ์ด๋ gcd๋ 2๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ ํ๋ฅ ํ๋ ฌ์ ๊ณฑ์ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค. k=1,2,โฏ์ ๋ํด์
PnPnโ=[01โ10โ], for n=2kโ1=[10โ01โ], for n=2kโ
๋ฐ๋ผ์ limnโโโPn์ ์๋ ดํ์ง ์๋๋ค. ์์ ๊ณ์ฐํ ๊ทนํ ๋ถํฌ๋ ๋ ๊ทน๋จ์ ํ๊ท ์ผ ๋ฟ์ด๋ค. ์ด๋ ๊ทนํ ๋ถํฌ ์ญ์ ์กด์ฌํ์ง ์๋๋ค.
๐ lostineconomics.com | Jun Sok Huhh