Five (Deadly!) Questions on Regression and PCA
2019-12-30
Jun Sok Huhh | ๐ lostineconomics.com
PCA๋ Regression๊ณผ ๋ค๋ฅธ๊ฐ์?
์ข์ ์ง๋ฌธ์ด๋ค. ์์ ๋์ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๋ฉด ์ํธํ๊ฒ ์ง๋ง ํ๋ฒ ์ฏค ์ด ์ง๋ฌธ์ ๊ณ ๋ฏผํด๋ดค์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ต์ ๊ฐ๊ธฐ๋ ํ๊ณ ๋ค๋ฅด๊ธฐ๋ ํ๋ค, ๋๊ฒ ๋ค.
์ฐ์ ๋ ๋ค MSE(Mean Squared Error)๋ฅผ ๊ทน์ํํ๋ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์ฐจ๋ก๋ก ์ดํด๋ณด์.
ํ๊ท๋ถ์์ ๋ชฉ์ ํจ์์ ๊ทน์ํ๋ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ ๊ฐ๊ฐ ํ๋ ฌ ๋ฐ ๋ฒกํฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ํ์ธํด๋ณด์.
๊ฐ๋ ์ ์ผ๋ก ๋งํ๋ฉด regression์ ์ผ์ข ์ ๋ชฉํ ๋ณ์์ธ ์ ์ด๋ฅผ ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ํ ์ค๋ช ๋ณ์์ธ regressors๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ฒกํฐ ๊ณต๊ฐ์ ํ ์ ์ฌ์ด์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ธฐํํ์ ์ผ๋ก ๋ณด๋ฉด ์ด ์ต์ํ๋ ์ฐจ์์ธ ํ ์ ์์ ์์ ์ฐจ์์ธ ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ดํ๋ฉด์ผ๋ก ์์ ์ ๋ฐ์ ๋ด๋ฆด ๊ฒฝ์ฐ ๋ฌ์ฑ๋๋ค.
where for . ์ฆ ๋ฒกํฐ ๊ฐ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ฒกํฐ ๊ณต๊ฐ, ์ฆ ์ ์ด ๊ณต๊ฐ(column space)์ผ๋ก ๋ฅผ ํฌ์(project)ํ๋ค๋ ์๋ฏธ์ด๋ค. ์ด ์ด ๊ณต๊ฐ์ ์ฐจ์ ์์ ์ํ ์ฐจ์์ ์ดํ๋ฉด์ด๋ผ๋ ์ ์ ๊ธฐ์ตํด๋์. ์๋ ๊ทธ๋ฆผ์ ์ฐธ๊ณ ํ์.1
ํํธ ์์ ์์ ์ฐ๋ฆฝ๋ฐฉ์ ์์ ๊ด์ ์์ ๋ฐ๋ผ๋ณด์.
์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฏ๋ก, ์ ์ฐ๋ฆฝ๋ฐฉ์ ์์ ํด ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํด ๋์ ์ MSE๋ฅผ ๊ทน์ํํ๋ ์๋ก์ด ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ก์๋ค๊ณ ๋ณด๋ฉด ์ข๋ค.
ํํธ, PCA์ ์ต์ํ๋ ๋ค์์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ก ๊ตฌํ๋๋ค.
๋ชฉ์ ํจ์์ ๊ดํธ ๋ถ๋ถ์ ์๋์ ๊ฐ์ด ๋์ถ๋๋ค.
์ญ์ ๊ฐ๋ ์ ์ผ๋ก ๋งํ๋ฉด PCA๋ ์ฐจ์์ ๋ฒกํฐ๊ฐ ๊ฐ ์์ ๋, ๊ฐ์ ๋ฒกํฐ๋ค์ ๊ธธ์ด 1์ ์ ๋ ๋ฒกํฐ ๋ก ํ๋ก์ ์ ํ ๋, ๊ทธ ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ ๊ณฑ์ ํฉ์ ์ต์ํํ๋ ๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
MSE๋ฅผ ๊ทน์ํํ๋ค๋ ์ ์ ๊ฐ์ง๋ง, ๋ชฉ์ ํจ์์ ํํ์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ๊ทน๋ํํ๋ ์ ํ ๋ณ์๊ฐ ๋ค๋ฅด๋ค.
ํ๊ท ๋ถ์๋ถํฐ ๋ณด์. ํ๊ท ๋ถ์์ ์ฐจ์์ ๋ฅผ ์ฐจ์์ ์ปฌ๋ผ ์คํ์ด์ค๋ฅผ ์ง๋ ์ ์ปฌ๋ผ ์คํ์ด์ค๋ก ํ๋ก์ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ ํ๋ก์ ์ ๋๋ ์์น๊ฐ ๊ณง MSE๋ฅผ ๊ทน์ํํด์ฃผ๋ ๊ฐ์ค์น, ์ฐจ์์ ๊ฐ ๋๋ค. ์ ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด ์์ X ํ๋ฉด์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๋ฉด์ผ๋ก ์์ ์ ๋ฐ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๊ฒ ์ด์ธ์๋ ์๋ค. ์ฆ ํ๋ก์ ์ ์์ฒด๊ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ต์ํ๊ฐ ๋๋ค.
์ด์ PCA๋ฅผ ๋ณด์. PCA๋ ๊ฐ ์์ ๋ ์ด๋ฅผ ํฌ์ํ ๊ธธ์ด 1์ ๋๋ค๋ฅธ ๋ฒกํฐ ๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ด๋ค. PCA์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ฒ ๋ณ์ ๊ฐ์ ๊ฒ์ด ์๋ค. ๊ทธ์ ์ ๋ฒกํฐ๊ฐ ๊ฐ ์์ ๋ ์ด๋ค์ ํฌ์ํ ๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ต์ํ๋๋๋ก ์ ๋ ๋ฒกํฐ ๋ฅผ ์ก๋๋ค.
PCA์์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ์ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์ด๋ป๊ฒ ๋ฑ์ฅํ๊ฒ ๋๋์?
์์ธํ ์ค๋ช ์ ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ๋ฉด ๋๋ค. ํต์ฌ๋ง ์์ฝํด๋ณด์.
๊ทน๋ํ ๋ฌธ์ ์์ ๋์ถ๋๋ ๋ผ๊ทธ๋์ง ์น์ ๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ๋๋ค. ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ ๊ฐ๊ฐ ์์ ๋ ์ด๋ฅผ ํฐ ์์๋๋ก ๋์ดํ๋ค๊ณ ํ์. ์ฆ . ์ด์ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ํฐ ์์๋๋ก ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ก์ผ๋ฉด MSE๊ฐ ์์ ์์๋๋ก ๋ฅผ ํํ๋ ๊ฒ์ด ๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ PCA๊ฐ MSE๋ฅผ ๊ทน์ํํ๋ ๋ฌธ์ ์์ ์ถ๋ฐํ์ง๋ง ์ ์ฐจ์ ์ถ์์ ๋ฌธ์ ๋ก ๋ณํ๋์ง ์ ์ ์๋ค. MSE ์ต์ํ๋ผ๋ ๋ชฉ์ ํจ์์์ ๋ณผ ๋ ์ด๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ ๊ฐ์ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ ์ค์์ ์์๋ก ๊ฐ๋ฅผ ์ ํํ ์ ์๊ฒ ํด์ค๋ค.
PCA ๋ถ์์์ ๋ฑ์ฅํ๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ๋๋ฌด ์ข์ ํน์ง์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ์ฐ์ , ํด๋น ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์๋ก ์ง๊ตํ๋ค. ์ฆ,
์๋ง๋ PCA๋ฅผ 2์ฐจ์์ ๋ํดํ ๊ฒฝ์ฐ ์๋์ ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฆผ์ ๋ง์ด ๋ดค์ ๊ฒ์ด๋ค.
1๊ฐ์ ๊ด์ฐฐ์ด 2์ฐจ์ ๋ฒกํฐ์ด๋ฏ๋ก ์ด ์๋ฃ์์๋ ๋ ๊ฐ์ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ด ๋์ฌ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ๋ ๊ฐ์ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ ๋ฐ๋์ ์ง๊ต(orthogonal)ํด์ผ ํ ๊น? ๊ผญ ๊ทธ๋ ๋ค๋ ์ฅ๋ด์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์์ ์ดํด๋ณธ MSE์ ๊ทน์ํ ๊ณผ์ ์์ ๋์ถ๋๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ฃผ์ฑ๋ถ๋ค๋ผ๋ฆฌ๋ ๋ฐ๋์ ์ง๊ตํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅธ๋ฐ '์ฃผ์ฑ๋ถโ์ด ๋์นญ ํ๋ ฌ(๋ถ์ฐ-๊ณต๋ถ์ฐ ํ๋ ฌ)์์ ๋์จ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด ํ๋์ ์ฃผ์ฑ๋ถ(๋ถ๋ํฅ)์ด ๋ค๋ฅธ ์ฃผ์ฑ๋ถ(๋ถ์ํฅ)๋ณด๋ค ํฌ๋ค. ๋ง์ผ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐจ์์ถ์๋ฅผ ํ๋ค๋ฉด ์ฒซ๋ฒ์งธ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ ํํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ด ์์ ๋ ์ด์ค ๊ฐ๋ฅผ ํํ๋ค๋ฉด, ๋ถ์ฐ์ด ํฐ ์์๋๋ก ๊ฐ๋ฅผ ํํ๋ฉด ๋๋ค.
PCA์์ ์ฐจ์ ์ถ์์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋ณด๋ค ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ค๋ช ํด์ฃผ์ค ์ ์์๊น์?
์ด๋ ๊ฒ ๋ณด์. ์์ ๋ณด์๋ ๋๋ก KaTeX parse error: Expected '}', got 'EOF' at end of input: โฆn {\mathbb R}^{๋ KaTeX parse error: Expected 'EOF', got '}' at position 12: (n \times k}ฬฒ ํ๋ ฌ๋ค. ์ด๋ฅผ ํ ๋ฒกํฐ๋ก ์๋ผ์ ๋ณด์. ์ฆ,
์ฆ. ํ ๋ฒกํฐ๋ ๊ฐ์ ํผ์ฒ๋ฅผ ์ง๋ ํ๋์ ๊ด์ฐฐ์ด ๋๋ค. ์ด์ ์์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ตฌํ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ฌ๊ธฐ์ ์ ์ฉํด๋ณด์. ํธ์์ 1๊ฐ๋ก ์ฐจ์ ์ถ์๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ฒ ๋ค. ์ด๋ ์ฐจ์ ์ถ์์ ํ์ฉ๋๋ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ๋ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๊ฐ์ ํด๋นํ๋ ๋ฒกํฐ ๋ผ๊ณ ํ์. ์ด๋ค. ์ด์ ,
์ฒซ๋ฒ์งธ PC๋ก ๋ณํ๋ ๋ ๊ฐ์ ํผ์ฒ์์ 1๊ฐ์ ํผ์ฒ๋ก ๋ณํ๋๋ค. ๋ง์ผ ์ฃผ์ฑ๋ถ(PC)์ผ๋ก ๊ฐ๋ฅผ ํํ๋ค๋ฉด ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ๊ฐ ํฐ ์์๋๋ก ์์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์น๋ฉด ๋๊ฒ ๋ค. ๊ฐ ์์ด๊ฒ๋ฐธ๋ฅ์ ์์ด๊ฒ๋ฒกํฐ์ ์์ด , ๋ผ๊ณ ํ ๋,
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด PC ๊ฐ๋ค์ ๋ชจ์ผ๋ฉด ๊ฐ์์ ๊ฐ๋ก ์ฐจ์์ด ์ถ์๋ ํ๋ ฌ์ ์ป์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ์ผ๋ก ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฒ ๋ณผ ์๋ ์์๊น์?
๊ทธ๋ฆผ์ผ๋ก ๊ฐ๋จํ๊ฒ ์ดํด๋ณด์.2
๋จผ์ ํ๊ท ๋ถ์์ด๋ค. ๋ฅผ ์ ๋ํด์ ํ๊ท()ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฅผ ์ ๋ํด์ ํ๊ท()ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ค๋ฅด๋ค.
PCA๋ ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด ๊ด์ฐฐ์์ ์์์ ๋ฒกํฐ ๋ก ํ๋ก์ ์ ํ๋ค. ์ฆ, ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ถํ์์ด ๋ํ๋ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
ํ๋๋ ์ง๋ ํ์ต, ๋ค๋ฅธ ํ๋๋ ๋น์ง๋ ํ์ต์ผ๋ก ์ดํดํ๋ฉด ๋ ๊น์?
์ผ์ถ ๋ง๋ ์ด์ผ๊ธฐ๋ผ๊ณ ์๊ฐํ๋ค. ๊ธฐ๊ณ ํ์ต์ ์กฐ์๊ฐ ์์ด์ ์์ ์๊ฒ ๋ตํ๊ธฐ๋ ํ๋ค๋ค. ๋ค๋ง ํ๊ท ๋ถ์์ด ์ผ์ข ์ ์ ๋ต์ง()๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์๋ ํํ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง๋ ํ์ต์ด ๋ ๊ฒ์ด๊ณ PCA์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ต์ง ์์ด ๊ด์ฐฐ ์ ์ฒด๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋น์ง๋ ํ์ต์ผ๋ก ๋ณผ ์๋ ์๊ฒ ๋ค.
ํ๊ท ๋ถ์๊ณผ PCA๋ฅผ ์์ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๋์?
์ ์๊ฒ ๋๊ฐ! ์ด๋ฅธ๋ฐ PCA ํ๊ท ๋ถ์์ด๋ผ๋ ๊ฒ ์๋ค. ์ง๊ธ๊น์ง ์ ๋ฐ๋ผ์๋ค๋ฉด PCA ํ๊ท ๋ถ์์ด ์ด๋ค ํํ๊ฐ ๋ ์ง ์ฝ๊ฒ ์ง์ํ ์ ์๋ค.
์ด๋ฐ ํ๋ฆ์ผ๋ก ์งํ๋๋ ๊ฒ์ด PCA ํ๊ท๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ PCA ํ๊ท๋ ๊ทธ๋ค์ง ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋์ง ์๋๋ค. ์ ๊ทธ๋ด๊น? ๋ณดํต ๊ธฐ๊ณ ํ์ต์์๋ ํ๊ท ๋ถ์์ ์์ธก(prediction)์ ํ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ดํดํ๊ณค ํ๋ค. ํ๊ท ๋ถ์์ ์ ํ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฌ์ค ์ฌํ์ ๋น์ ํ ๊ธฐ๊ณ ํ์ต ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋นํด์ ์์ธก ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์๋ ์์์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ํ๊ท ๋ถ์์ ๋์ ํด์๋ ฅ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค. ๋ง์ผ ์ ์ ๋ฅผ ์ ์ ํ ์ ํ๋ค๋ฉด, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ํด์ํ๋ ํ๋ก์๋ ํ์ฉํ ์๋ ์๋ค. ํ๊ท ๋ถ์์์ ๋ฅผ ์ดํผ๊ณ ์ด๋ฅผ ํด์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ ๊ฒ์ด ์ด ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ PCA ํ๊ท๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฌํ ํ๊ท ๋ถ์์ ์ฅ์ ์ด ๊ฑฐ์ ์ฌ๋ผ์ง๊ณ ๋ง๋ค. ์ถ์๋ PC๋ฅผ ํด์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ฝ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
๐ lostineconomics.com | Jun Sok Huhh